Wikimedia Foundation
| ||
| Wikimedia Foundation, Inc. | ||
| Opgericht | 20 juni 2003 | |
| Zetel | 149 New Montgomery Street, 3rd Floor San Francisco, CA 94105 , Verenigde Staten | |
| Personen | ||
| Oprichter | Jimmy Wales | |
| Voorzitter | María Sefidari | |
| Directeur | Katherine Maher[1] | |
Website 
| ||
De Wikimedia Foundation Inc. (WMF) is een Amerikaans bedrijf zonder winstoogmerk (non-profit corporation) dat als doelstelling heeft, mensen wereldwijd te ondersteunen en te stimuleren om educatieve inhoud te verzamelen en te ontwikkelen onder een vrije licentie of voor het publiek domein en deze effectief en wereldwijd te verspreiden.[2] De organisatie is wereldwijd bekend geworden door gebruik van wiki samenwerkingssoftware voor een online encyclopedie, Wikipedia. Sindsdien zijn meerdere projecten opgezet volgens hetzelfde concept, de meeste ook op basis van wiki-software.
De Wikimedia Foundation stelt technische en organisatorische infrastructuur ter beschikking aan bijdragers wereldwijd.[3][4] De servers waarop de projecten van de Wikimedia Foundation draaien staan in America (Virginia, Texas, Californië), Singapore en Nederland.[5]
De Wikimedia Foundation is eigenaar van de hard- en software en rechtenhouder van de volgende projecten (interactieve websites):
Het bedrijf werd 20 juni 2003 opgericht in Florida door Jimmy Wales, directeur van Bomis Inc., toenmalig eigenaar en bedrijver van hard- en software en rechtenhouder van Wikipedia en voorloper Nupedia. Volgens de artikelen van oprichting is de nieuwe organisatie vrijgesteld van belastingbetaling.[6] De naam "Wikipedia" is bedacht door Larry Sanger, de naam "Wikimedia" is bedacht door Sheldon Rampton, beide in een "WikiEN-l-mailinglist" bericht in respektievelijk januari 2001 en maart 2003.[7][8]
De Board of Trustees, het bestuur van de Wikimedia Foundation, is het hoogste orgaan van de organisatie en heeft de hoogste beslissings- en handelingsbevoegdheden. Het bestuur houdt zich met name bezig met regelgeving binnen de organisatie, verantwoordelijkheid voor het algemeen beleid en dat op het gebied van fondsenwerving en aanwending van gelden.[9][10] Het bestuur bestaat uit tien leden en wordt anno 2019 voorgezeten door María Sefidari.[11] De Wikimedia Foundation heeft in diverse landen overeenkomsten gesloten met plaatselijke organisaties, "chapters" geheten, deze zijn door de overeenkomsten gecommitteerd aan dezelfde missie als de WMF. In Nederland is er sinds 2006 de Vereniging Wikimedia Nederland: in België bestaat sinds 2014 Wikimedia België. De Foundation zelf stelt op haar beurt vervolgens weer subsidies beschikbaar voor chapters, user-groups en projecten die de missie van de Wikimedia Foundation ondersteunen.
In totaal werkten anno 2016 circa 280 medewerkers voor de WMF. Deze medewerkers schrijven in principe zelf geen artikelen, maar zijn er voor het organisatorische werk en de technische structuur. Ze worden geleid door een directeur (Executive Director). Van maart 2016 tot 15 april 2021 is dat Katherine Maher, daarvoor waren dat Lila Tretikov (vanaf juni 2014) en Sue Gardner (vanaf december 2007).[12]
Wikimedia is non-profit-organisatie: winst wordt volgens de statuten aan educatieve doelen besteed. De inkomsten bestaan bijna uitsluitend uit donaties en subsidies, grote sponsoren waren in 2019 Apple, Google, Microsoft, de Koning Boudewijn Stichting en de Nederlandse internetmiljardair Arnout Schuijff.[13][14] Sinds aantreden van Katherine Maher als CEO (2016) bestaan er plannen om betaalde diensten te ontwikkelen voor bedrijven, organisaties en overheden en deze aan te bieden buiten de Wikimedia websites.[15]
De Wikimedia Foundation en met haar gelieerde organisaties houden zich niet bezig met de inhoud van Wikimediaprojecten. Deze wordt wereldwijd gegenereerd door vrijwilligers die samen de Wikimediagemeenschap wordt genoemd. De Foundation is wel bevoegd regels vast te leggen die binnen haar organisatie gelden en op de websites die haar eigendom zijn. Voor elke taaleditie van Wikipedia of voor elk ander Wikimediaproject bestaan lokale- of projectgemeenschappen, deze kunnen eigen nadere regels en richtlijnen opstellen en handhaven.
De Wikimedia Foundation kan organisaties erkennen als Wikimedia-organisatie (in het Engels chapters of user-groups). Daarvoor wordt een overeenkomst afgesloten die de organisaties onder andere het recht geeft de logo's en namen te gebruiken en de doelstellingen van de Foundation te ondersteunen. Sommige van deze organisaties hebben een betrekking tot een bepaald land, andere hebben een thematische grondslag. Behalve landen zijn er ook kleinere regionale eenheden die een eigen vereniging hebben, bijvoorbeeld de stad New York.[17]
De landelijke verenigingen ondersteunen de Wikimedia Foundation binnen een bepaald geografisch gebied. Zij doen dat op verschillende manieren: door het steunen van de fondsenwerving, het organiseren van nationale en lokale evenementen en activiteiten en het verspreiden van het gedachtegoed van Wikimedia. Zij bieden mogelijke partners een aanspreekpunt dat op de hoogte is van specifieke nationale omstandigheden en behoeften. De verenigingen zijn organisaties zonder enige juridische controle of verantwoordelijkheid voor de projecten van de Wikimedia Foundation en inhoud die is gepubliceerd. Omgekeerd heeft de Foundation een zekere controle over, en invloed op, de erkende verenigingen via de gesloten overeenkomsten en, indien van toepassing, de subsidievoorwaarden.
De besturen van Wikimedia België en Wikimedia Nederland worden elk gevormd door een klein team van personen, die dit werk tegen een onkostenvergoeding doen.[18][19] In Nederland worden directeur en personeel volgens een professionele standaard betaald.
| Gebied | Titel | Sinds |
|---|---|---|
| Argentinië | Wikimedia Argentina | 1 september 2007 |
| Australië | Wikimedia Australia | 1 maart 2008 |
| België | Wikimedia België vzw | 10 oktober 2014[20] |
| Canada | Wikimedia Canada | 24 mei 2011 |
| Chili | Wikimedia Chile | 16 juli 2011 |
| Denemarken | Wikimedia Danmark | 3 juli 2009 |
| Duitsland | Wikimedia Deutschland | 13 juni 2004 |
| Estland | Wikimedia Eesti | 31 augustus 2010 |
| Finland | Wikimedia Suomi | 21 september 2009 |
| Frankrijk | Wikimédia France | 23 oktober 2004 |
| Hongarije | Wikimédia Magyarország | 27 september 2008 |
| India | Wikimedia India | 3 januari 2011 |
| Indonesië | Wikimedia Indonesia | 7 oktober 2008 |
| Israël | Wikimedia Israel | 26 juni 2006 |
| Italië | Wikimedia Italia | 17 juni 2005 |
| Macau | 澳門維基媒體協會 | 24 april 2011 |
| Noord-Macedonië | Викимедија Македонија | 21 september 2009 |
| Mexico | Wikimedia México | 3 augustus 2011 |
| Nederland | Wikimedia Nederland | 27 maart 2006 |
| New York (stad) | Wikimedia New York City | 12 januari 2009 |
| Noorwegen | Wikimedia Norge | 23 juni 2007 |
| Oekraïne | Вікімедіа Україна | 3 juli 2009 |
| Oostenrijk | Wikimedia Österreich | 26 februari 2008 |
| Polen | Wikimedia Polska | 18 november 2005 |
| Portugal | Wikimedia Portugal | 3 juli 2009 |
| Rusland | Викимедиа РУ | 24 mei 2008 |
| Servië | Wikimedia Serbia | 3 december 2005 |
| Spanje | Wikimedia España | 7 februari 2011 |
| Taiwan | 中華民國維基媒體協會 | 4 juli 2007 |
| Tsjechië | Wikimedia Česká republika | 6 maart 2008 |
| Verenigd Koninkrijk | Wikimedia UK | 12 januari 2009 |
| Zweden | Wikimedia Sverige | 11 december 2007 |
| Zwitserland | Wikimedia CH | 14 mei 2006 |
Bronnen, noten en/of referenties
|
Categorieën: Wikimedia | San Francisco | Internationale organisatie
